കൊച്ചിയിൽ ആദ്യ ട്രേഡ്‌ യൂണിയൻ സംഘാടകനായ പി ഗംഗാധരൻ

വിപ്ലവപാതയിലെ ആദ്യപഥികർ‐ 66

പിൽക്കാലത്ത് പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായും രാഷ്ട്രീയമായും വലിയ വ്യതിയാനം സംഭവിക്കുകയും സ്വത്വരാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ വക്താവായിത്തീരുകയും ചെയ്തുവെന്ന വിമർശത്തിന് പാത്രമായെങ്കിലും കൊച്ചി നാട്ടുരാജ്യത്ത് തൊഴിലാളിവർഗ വിപ്ലവപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ കൊടിയുയർത്തുന്നതിൽ ത്യാഗപൂർണമായ പങ്ക് വഹിച്ച സഖാവായിരുന്നു പി ഗംഗാധരൻ എന്നത് ഒരിക്കലും വിസ്മരിക്കാവതല്ല.

ശ്രീനാരായണഗുരുവിന്റെ വാത്സല്യം ലഭിക്കാൻ ഭാഗ്യം ലഭിച്ച ബാല്യം. ആലുവ അദ്വൈതാശ്രമത്തിൽനിന്ന് വഞ്ചിയിൽ പള്ളുരുത്തിയിൽ എത്തുമ്പോഴൊക്കെ ഗുരു വിശ്രമിച്ചിരുന്നത്‌ പള്ളുരുത്തി നടക്കടവിലെ പാണ്ടികശാലപ്പറമ്പിൽ കുഞ്ഞൻ കുഞ്ഞന്റെ വീട്ടിലായിരുന്നു. കുഞ്ഞൻകുഞ്ഞന്റെ അനുജനായ കുഞ്ഞുണ്ണിയുടെ മകനാണ് പി ഗംഗാധരൻ. അമ്മ പനങ്ങാട്ട് മരോട്ടിക്കൽ നാരായണി. ജനനം 1910 ആഗസ്റ്റ് 10. നാലാം ക്ലാസുവരെ പഠിച്ചശേഷം ജീവിതായോധനത്തിനായി ഗംഗാധരന് ഒരു ജോലി കിട്ടി. ആയിടെ അകാലത്തിൽ മരിച്ച ജ്യേഷ്ഠൻ നാരായണന് ജോലിയുണ്ടായിരുന്ന എണ്ണ മില്ലിലാണ് ജോലി. ഉണക്കാനിട്ട കൊപ്ര സംരക്ഷിക്കലാണ് ജോലി. അതായത് കൊപ്ര കൊത്താനെത്തുന്ന കാക്കകളെ ഓടിച്ചുവിടൽ. അക്കാലത്ത് കുട്ടികൾക്കുള്ള പ്രധാന തൊഴിലായിരുന്നു അത്. കഞ്ഞിയും ചെറിയൊരു കൈനീട്ടവും കിട്ടും. പക്ഷേ ഗംഗാധരന്റെ തൊഴിൽ ഒരുദിവസം കാക്ക കൊത്തിപ്പറിച്ചു. ഒരു കൊപ്ര കാക്ക കൊത്തിക്കൊണ്ടുപോകുന്നത് കൊച്ചുകുട്ടിയായ പണിക്കാരൻ ഗംഗാധരൻ കണ്ടില്ല. പക്ഷേ മുതലാളി കണ്ടു. ആ പണി അന്നുതന്നെ നഷ്ടപ്പെട്ടു.

ആ സംഭവത്തിനുശേഷം ആ കുട്ടി നാടുവിടുകയായിരുന്നു. ശ്രീനാരായണഗുരുവിനെ പരിചയമുണ്ട്. ശ്രീനാരായാണാദർശങ്ങളാണ് തന്റെ സർവസ്വം എന്ന വിശ്വാസമുണ്ട്്. അങ്ങനെ നടന്നുനടന്ന് എത്തിപ്പെട്ടത് ശിവഗിരിയിലാണ്. ശിവഗിരിയിലെ അന്തേവാസിയായി കുറേക്കാലം. പിന്നെ ഊട്ടിയിൽ നടരാജഗുഗുവിന്റെ ഗുരുകുലത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. ശ്രീനാരായണാദർശങ്ങളിൽ സമ്പൂർണമായും മുഴുകിയ ഈ ഘട്ടത്തിൽത്തന്നെ ദേശാഭിമാനി ടി.കെ.മാധവനുമായിസഹവാസമുണ്ടായി. മാധവനിൽനിന്നാണ് രാഷട്രീയത്തിന്റെ ആദ്യപാഠങ്ങൾ ഗംഗാധരൻ മനസ്സിലാക്കുന്നത്. അതോടെ കോൺഗ്രസ്സും ഗാന്ധിജിയും സ്വാതന്ത്ര്യസമരവും ദേശീയപ്രസ്ഥാനവും മനസ്സിൽ കൂടുകൂട്ടി.

കുട്ടിക്കാലത്തെ ഏതാനും വർഷത്തെ പ്രവാസജീവിതം, ആ ജീവിതത്തിനിടയിലെ ആശ്രമവാസം പി ഗംഗാധരനെ മാറ്റിമറിച്ചിരുന്നു. ആദ്യം ശ്രീനാരായണാദർശത്തിൽ മാത്രമായിരുന്ന ഊന്നൽ ദേശാഭിമാനി ടി.കെ.മാധവനുമായുള്ള സഹവാസത്തോടെ മറ്റൊരു വഴിക്ക് തിരിഞ്ഞു. ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ വഴിക്ക്. 1930‐ൽ നിയമലംഘനപ്രസ്ഥാനം ആരംഭിച്ചപ്പോഴേക്കും ഗംഗാധരൻ പള്ളുരുത്തിയിലെ ഏതാനും സുഹൃത്തുക്കളോടൊപ്പം കോഴിക്കോട്ടെത്തി. നിയമലംഘനത്തിൽ അണിനിരക്കുകയായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. നിയമലംഘനസമരത്തിൽ പങ്കെടുത്ത് അറസ്റ്റിലായ ഗംഗാധരൻ കണ്ണൂർ സെൻട്രൽ ജയിലിൽ തടവിലായി. പി.എ. കണ്ടു, അറയ്ക്കൽ കൃഷ്ണൻകുട്ടിമേനോൻ, പി.ഗംഗാധരൻ എന്നീ മൂന്നുപേരാണ് നിയമലംഘനസമരത്തിൽ പങ്കെടുത്ത് സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ പള്ളുരുത്തിയെ ആദ്യമായി അടയാളപ്പെടുത്തിയത്.

ജയിലിൽനിന്ന് തിരിച്ചുവന്ന ഗംഗാധരൻ കൊച്ചിനാട്ടുരാജ്യത്ത് കോൺഗ്രസ്സിന്റെ പ്രധാനപ്രവർത്തകനായി മാറി. 1934 അവസാനത്തോടെ കോൺഗ്രസ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി രൂപപ്പെട്ടതോടെ കൊച്ചിയിലെ അതിന്റെ സംഘാടകരിലൊരാളായി. ആ ഘട്ടത്തിലാണ് കൊച്ചിയിലെ ആദ്യത്തെ തൊഴിലാളി പ്രസ്ഥാനത്തിന് ഗംഗാധരൻ രൂപംനൽകുന്നത്. പള്ളുരുത്തിയിലെ ശ്രീ ഭവാനീശ്വരക്ഷേത്രം ഈഴവരുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ളതായിരുന്നു. ആ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുമ്പിൽ ഒരുദിവസം പി.ഗംഗാധരന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ഏഴെട്ടു തൊഴിലാളികൾ ഒത്തുചേർന്നു. ആ യോഗത്തിലാണ് പി.ഗംഗാധരൻ സെക്രട്ടറിയായി കൊച്ചിൻ ലേബർ യൂണിയൻ രൂപീകൃതമായത്. പിന്നീട് ആലാത്തുപിരി തൊഴിലാളി യൂണിയൻ, കയർതൊഴിലാളി യൂണിയൻ പാണ്ടികശാല തൊഴിലാളി യൂണിയൻ, നാവിക തൊഴിലാളി യൂണിയൻ, പോർട് കാർഗോ തൊഴിലാളി യൂണിയൻ എന്നീ ട്രേഡ് യൂണിയനുകളും പി.ഗംഗാധരൻ സംഘടിപ്പിച്ചു. സിഎസ്പി അഖിലേന്ത്യാ സെക്രട്ടറി സമ്പൂർണാനന്ദ്, സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറി പി.കൃഷ്ണപിള്ള എന്നിവരെ പങ്കെടുപ്പിച്ച് കൊച്ചിൻ ലേബർ യൂണിയന്റെ വാർഷികസമ്മേളനം സംഘടിപ്പിച്ചു.

1937‐ൽ കൊച്ചിൻ ലേബർ യൂണിയന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ കൊച്ചിയിലെ ആദ്യത്തെ തൊഴിലാളിസമരം നടന്നു. ഹോമിയോ കോളേജിൽ പഠിക്കാനെത്തിയ പി എസ് നമ്പൂതിരി കൊച്ചിൻ ലേബർ യൂണിയനുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും പിന്നീട് ടിൻ ഫാക്ടറി തൊഴിലാളിസമരത്തിന്റെ സമിതി കൺവീനറായതും ആ സമരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടായ കിരാതമർദനവുമെല്ലാം പി എസ് നമ്പൂതിരിയെക്കുറിച്ചുള്ള അധ്യായത്തിൽ പ്രതിപാദിച്ചത് ഓർക്കുക.

പി എസ് നമ്പൂതിരി കൺവീനറും ജോർജ് ചടയംമുറി, പി ഗംഗാധരൻ, പി കേശവദേവ്, പി ടി ജേക്കബ്ബ്, ചെറിയാൻ മാഞ്ഞൂരാൻ എന്നിവർ അംഗങ്ങളുമായ കമ്മിറ്റിയാണ് സമരം നയിച്ചത്. ടിൻ ഫാക്ടറിയിലെ തൊഴിലാളികൾ സ്വയം സംഘടിക്കുകയും പി.ഗംഗാധരനെ ചെന്ന് കണ്ട് എങ്ങനെയാണ് കൂലിക്കൂടുതൽ നേടുകയെന്ന് ചോദിക്കുകയുമായിരുന്നു. അതാണ് യൂണിയൻ രൂപീകരണത്തിലേക്കും അതിനുമുമ്പുതന്നെ പണിമുടക്കത്തിലേക്കും നയിച്ചത്.

ടിൻ ഫാക്ടറി സമരത്തിന് ശേഷമാണ് തൃശൂരിൽ രണ്ടാം അഖിലകേരള തൊഴിലാളി സമ്മേളനം നടക്കുന്നത്. കൃഷ്ണപിള്ളയും പി ഗംഗാധരനും ചെറിയാൻ മാഞ്ഞൂരാനും ചേർന്ന് സാർവദേശീയഗാനം ആലപിച്ചതോടെയാണ് സമ്മേളനം തുടങ്ങിയത്. സമ്മേളനം തിരഞ്ഞെടുത്ത ട്രേഡ് യൂണിയൻ സംസ്ഥാന സമിതിയിലെ അഞ്ചംഗങ്ങളിൽ കൊച്ചിരാജ്യത്തെ പ്രതിനിധീകരിച്ചത്. പി ഗംഗാധരനാണ്. അക്കൊല്ലംതന്നെ തൃശൂരിൽ ചേർന്ന കോൺഗ്രസ് സമ്മേളനത്തിൽ നേതൃത്വം സിഎസ്പിയുടെ വശത്താക്കുന്നതിന് വലിയ പരിശ്രമമാണ് നടന്നത്. സമ്മേളനത്തിൽ അതിഥിയായെത്തിയ കമലാദേവി ചതോപാദ്ധ്യായയുമായി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി ആ ചർച്ചയിലൂടെ നേതാക്കളെ സിഎസ്പിയിലേക്കാകർഷിക്കുകയായിരുന്നു. അതിനായി കെ കെ വാര്യരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടത്തിയ രഹസ്യശ്രമത്തെക്കുറിച്ച് അച്യുതമേനോനെയും കെ കെ വാര്യരെയും കുറിച്ചുള്ള അധ്യായങ്ങളിൽ വിശദീകരിച്ചിരുന്നു. കമലാദേവി ചതോപാദ്ധ്യായയുമായി സംസാരിക്കാൻ തൃശൂർ മാതൃഭൂമി ഓഫീസിൽ എത്തിയവരിൽ ഒരാൾ പി ഗംഗാധരനായിരുന്നു. സമ്മേളനത്തിന്റെ രണ്ടാംദിവസം അംഗീകരിച്ച പ്രമേയങ്ങൾ തലേന്ന് നടത്തിയ രഹസ്യചർച്ചയിലെ തീരുമാനപ്രകാരമായിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയപ്രമേയങ്ങളിലൊന്ന് അവതരിപ്പിച്ചത് അച്യുതമേനോനാണ്. മട്ടാഞ്ചേരി ടൗൺ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റിയുടെ പ്രതിനിധികളെന്ന നിലയിലാണ് പി ഗംഗാധരനും ജോർജ് ചടയംമറിയും ജി എസ് ധാരാസിങ്ങും (പിൽക്കാലത്ത് ഐഎൻടിയുസിയുടെ പ്രമുഖ നേതാവ്) എന്നിവർ തൃശൂർ രാഷ്ട്രീയ സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുത്തത്. മട്ടാഞ്ചേരി ടൗൺ കമ്മിറ്റിയുടെ സെക്രട്ടറി പി ഗംഗാധരനായിരുന്നു. ധാരാസിങ്ങും ചടയംമുറിയും ജോയന്റ് സെക്രട്ടറിയും.

1938‐മുതൽ രണ്ടുവർഷക്കാലം കൊച്ചി മേഖലയിൽ വ്യവസായശാലകളിലെല്ലാം യൂണിയൻ രൂപീകരിക്കുന്നതിലായി ഗംഗാധരന്റെയും ചടയംമുറിയുടെയും ശ്രദ്ധ. പള്ളുരുത്തിയിലെ ഒരു ഓയിൽമില്ലിൽ ചക്കിനകത്തുപെട്ട് ഒരു തൊഴിലാളി മരിച്ച സംഭവമുണ്ടായി. കൊച്ചിൻ ലേബർ യൂണിയൻ അവിടെയെത്തി പ്രക്ഷോഭം നടത്തി. അതിന്റെ ഫലമായാണ് കൊച്ചിയിൽ തൊഴിലപകട നഷ്്ടപരിഹാര നിയമം നടപ്പായത്.

1938‐ൽ കൊച്ചിയിലെ ആലാത്തുപിരി തൊഴിലാളികൾ മർദനത്തെയും ഭീഷണികളെയും തൃണവൽഗണിച്ച്‌ നടത്തിയ പണിമുടക്കിന്റെ പിന്നിലെ വലിയ ശക്തികൾ കേശവദേവും ഗംഗാധരനുമായിരുന്നു. ആ സമരകാലത്താണ് കേശവദേവ് അറസ്റ്റിലായത്. ദേവ് ആ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് അനുസ്മരിച്ചതിങ്ങനെ ‘കൊച്ചിയിലെ ആലാത്തുപരി തൊഴിലാളി യൂണിയൻ ഞാനും പി ഗംഗാധരനും കൂടി സംഘടിപ്പിച്ചതാണ്. കൂലിക്കൂടുതലിനുവേണ്ടി സമരം നടത്താൻ തീരുമാനിച്ചിരിക്കുകയാണ്. സമരം നടക്കുമ്പോൾ ഞാൻ അവിടെ ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടതാണ്. അതുകൊണ്ട് കൊച്ചിയിലേക്ക് പോകാമെന്നുതന്നെ ഞാൻ നിശ്ചയിച്ചു’. കേശവദേവ് തിരുവിതാംകൂറിൽ ട്രേഡ്‌ യൂണിയൻ പ്രവർത്തനത്തിലായിരുന്നു അക്കാലത്ത്. പണിമുടക്കായതിനാലാണ് കൊച്ചിയിലേക്ക് വരുന്നത്. കൊച്ചിയിലെത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ അറസ്റ്റ് നടക്കില്ല, കാരണം വാറണ്ടുള്ളത് തിരുവിതാംകൂറിൽ മാത്രമാണ്. എന്നാൽ ദേവ് കൊച്ചിയിലെത്തുമ്പോഴേക്കും അവിടെയും അറ്സ്റ്റ് വാറണ്ട് പുറപ്പെടുവിച്ചുകഴിഞ്ഞിരുന്നു‐ രഹസ്യമായി. അങ്ങനെ ദേവ് അറസ്റ്റിലായി. അറസ്റ്റ്‌ നടക്കുമ്പോൾ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന ഗംഗാധരൻ ഉടൻതന്നെ പ്രതിഷേധപ്രകടനം സംഘടിപ്പിക്കുകയാണ്. അതേക്കുറിച്ച് ദേവ് അനുസ്മരിക്കുന്നു‐ “ഒരു ആരവം കേൾക്കാം. എന്റെ അറസ്റ്റിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് കൊച്ചിയിലെ തൊഴിലാളികൾ ഘോഷയാത്ര നടത്തുകയാണ്. ഘോഷയാത്രയെ നയിക്കുന്ന പി ഗംഗാധരൻ ആവേശത്തോടുകൂടി മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ മുഴക്കുന്നുണ്ട്‌. എനിക്ക് രോമാഞ്ചമുണ്ടായി”

1939 ഫെബ്രുവരി 19‐ന് ചേർത്തല കഞ്ഞിക്കുഴിയിൽ ചേർന്ന മൂന്നാം അഖിലകേരള തൊഴിലാളി സമ്മേളനത്തിന്റെ നടത്തിപ്പിലും പി ഗംഗാധരൻ വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു. സമ്മളനം തിരഞ്ഞെടുത്ത് അഖിലകേരള ട്രേഡ് യൂണിയൻ കൗൺസിലിന്റെ കൺവീനർ എൻ സി ശേഖറായിരുന്നു. സമിതിയിൽ കൃഷ്ണപിള്ള, എ കെ ജി, ആർ സുഗതൻ, കെ കെ വാര്യർ, പി എൻ കൃഷ്ണപിള്ള, പി ഗംഗാധരൻ എന്നിവർ അംഗങ്ങൾ.

1939 ഡിസംബർ അവസാനം പിണറായി പാറപ്രത്ത് നടന്ന കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി രൂപീകരണ കൺവൻഷനിൽ‐അഥവാ സി എസ് പി ഘടകം സിപിഐയുടെ ഭാഗമാകുന്നതിനായി നടത്തിയ യോഗത്തിൽ കൊച്ചിയിൽനിന്ന്് നാലുപേരാണ് പങ്കെടുത്തത്. പി നാരായണൻ നായർ, ജോർജ് ചടയംമുറി, പി ഗംഗാധരൻ, കെ കെ വാര്യർ എന്നിവർ. പിണറായി സമ്മേളനത്തിന്റെ തീരുമാനം നടപ്പാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി കൊച്ചിരാജ്യത്ത് ചില കേന്ദ്രങ്ങളിൽ യോഗം നടത്തി. എറണാകുളത്ത് ഗംഗാധരന്റെയും ചെറുതുരുത്തിയിൽ സി അച്യുതകുറുപ്പിന്റെയും നേതൃത്വത്തിലായിരുന്നു യോഗം. ഈ യോഗങ്ങൾ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കെയാണ് രണ്ടാം ലോകയുദ്ധത്തിനെതിരായ നിലപാടിനെ തുടർന്ന് പാർട്ടിക്കെതിരായ നിരോധനം ഒന്നുകൂടി ശക്തമായത്. നേതാക്കളും പ്രവർത്തകരും ഒളിവിലായി. പി ഗംഗാധരനടക്കം നേതാക്കളെല്ലാം അറസ്റ്റിലായി. വിയ്യൂർ ജയിലിൽ കെ കെ വാര്യരും പി നാരായണൻനായരുമടക്കമുള്ള കമ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ, അച്യുതമേനോനെപ്പോലെ പാർട്ടിയിൽ വന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പ്രവർത്തകർ എന്നിവർക്കൊപ്പമാണ് ഗംഗാധരൻ ജയിലിൽ കഴിഞ്ഞത്. ജയിലിലെ പീഡനത്തിനും അസൗകര്യങ്ങൾക്കുമെതിരെ കെ കെ വാര്യരും ഗംഗാധരനും ദിവസങ്ങളോളം നിരാഹാരസമരം നടത്തി.

1942‐ൽ യുദ്ധത്തോടുള്ള പാർട്ടിനിലപാടിൽ മാറ്റംവന്നതിനെ തുടർന്ന് ജയിൽ മുക്തനായ ഗംഗാധരൻ ബോംബെയിൽ നടന്ന ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസ്സിൽ പ്രതിനിധിയായി പങ്കെടുത്തു. ഫാസിസ്റ്റ്‌ വിരുദ്ധ യുദ്ധത്തിൽ വേണ്ടിവന്നാൽ അണിനിരക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ പൂനെയിൽ പാർട്ടി നേതൃത്വത്തിൽ സംഘടിപ്പിച്ച ആയുധപരിശീലനത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. ഒരുമാസം നീണ്ട പരിശീലനം.

നാല്പതുകളുടെ രണ്ടാംപകുതിയോടെ ഗംഗാധരൻ കൊച്ചിരാജ്യത്തെ എസ്എൻഡിപി യോഗത്തിന്റെ പ്രധാന സംഘാടകനായി. പാർട്ടിയുടെ പ്രധാന പ്രവർത്തകനും ട്രേഡ് യൂണിയൻ നേതാവുമായിരിക്കെത്തന്നെ ശ്രീനാരായണപ്രസ്ഥാനം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനുള്ള നേതൃത്വം. പാർട്ടിയുടെ സമ്മതത്തോടെയായിരുന്നു അത്. വളരെച്ചെറുപ്പത്തിൽത്തന്നെ ശിവഗിരിയിൽ ശ്രീനാരായണസന്നിധിയിൽ താമസിച്ച് ശിഷ്യനായിത്തീർന്ന ഗംഗാധരൻ എസ്എൻഡിപി നേതാവെന്ന നിലയിൽ നന്നായി ശോഭിച്ചു. പർട്ടിയിലേക്ക് അധസ്ഥിതജനതയെ കൂടുതൽക്കൂടുതൽ ആകർഷിക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് ഗംഗാധരനടക്കമുള്ളവർക്ക് യോഗത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ അനുമതി നൽകിയത്. ടി കെ രാമകൃഷ്ണൻ, ടി എൻ കുമാരൻ, ടി കെ കൃഷ്ണൻ തുടങ്ങിയവരൊക്കെ അക്കലത്ത് ഗംഗാധരനോടൊപ്പം യോഗത്തിൽ നേതൃസ്ഥാനത്ത് പ്രവർത്തിച്ച കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകാരാണ്. 1945 ഡിസംബർ 23‐ന് എറണാകുളം മഹാരാജാസ് കോളേജ് മൈതാനത്ത് കൊച്ചി എസ്എൻഡിപി യോഗത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ സംഘടിപ്പിച്ച അവകാശപ്രഖ്യാപന റാലി യോഗത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ വലിയ സംഭവങ്ങളിലൊന്നാണ്. ഗംഗാധരൻ കൺവീനറും സഹോദരൻ അയ്യപ്പനും യോഗം ഭാരവാഹികളുമടക്കമുള്ളവർ അംഗങ്ങളുമായ സമിതിയാണ് റാലിക്ക് നേതൃത്വം നൽകിയത്. പിന്നീട് കൊച്ചിയിൽ ക്ഷേത്രപ്രവേശനാനുമതിക്കായി പ്രക്ഷോഭം തുടങ്ങി. പി കെ ഡീവർ സെക്രട്ടറിയും പി ഗംഗാധരൻ, കെ എൻ നമ്പീശൻ എന്നിവർ ഓർഗനൈസിങ്ങ് സെക്രട്ടറിമാരുമായി സമരസമിതി രൂപീകരിച്ചു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയും സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടിയും എൻഎസ്എസും യോഗക്ഷേമസഭയുമടക്കമുള്ള സംഘടനകൾ ചേർന്നതായിരുന്നു സമിതി.

ഈ സംഭവങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായാണ് കുട്ടങ്കുളം സംഭവമുണ്ടായത്. 1946 ഫെബ്രുവരി 24‐ന് കണ്ണൂരിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്‌ പാർട്ടി നേതൃത്വത്തിൽ അയിത്തത്തിനെതിരായി സമരപ്രഖ്യാപന കൺവൻഷൻ നടന്നിരുന്നു. ഈ ഘട്ടത്തിലാണ് സമസ്ത കൊച്ചി പുലയമഹാസഭയുടെ സമ്മേളനം ഇരിങ്ങാലക്കുടയിൽ നടത്താൻ തീരുമാനിച്ചത്. സമ്മേളനത്തിന്റെ പിരിവിനായി സംഘടനയുടെ പ്രവർത്തകരായ കെ വി കാളി, കെ കെ ചക്കി, കാളി (കെ.കെ.അയ്യപ്പന്റെ ഭാര്യ) എന്നിവർ സാരിയും ബ്ലൗസും ധരിച്ച് റോട്ടിലൂടെ നടന്നത്. സവർണഗുണ്ടകൾ അവരെ പൊതിരെ മർദിച്ചു. അവർ കാളിയുടെയും ചക്കിയുടെയും സാരിയിൽ മുറുക്കിത്തുപ്പി. ഈ സംഭവത്തിൽ രോഷം മൂർഛിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കെയാണ് സമ്മേളനപ്രചാരണാർഥം സമുദായത്തിലെ യുവാക്കളുടെ സൈക്കിൾ ജാഥ കുട്ടങ്കുളം റോഡിലെത്തിയത് കുട്ടങ്കുളത്ത് അയിത്തജാതിക്കാർക്ക് റോഡിലിറങ്ങാൻ അവകാശമില്ലെന്ന് ആക്രോശിച്ച്‌ സവർണ ഗുണ്ടകൾ സൈക്കിൾ ജാഥയെ തല്ലിയോടിച്ചു. ഇതിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് കമമ്യൂണിസ്റ്റ്‌ നേതാവും മുകുന്ദപുരം താലൂക്ക് എസ്‌എൻഡിപി യോഗം പ്രസിഡണ്ടുമായ പി കെ കുമാരന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ കുട്ടങ്കുളത്തേക്ക് അയിത്തവിരുദ്ധ ജാഥ നടത്തി. അതിനുനേരെയും ആക്രമണമുണ്ടായി. പോലീസും സവർണജാതിവാദി ഗുണ്ടകളുമാണ് ആക്രമണമഴിച്ചുവിട്ടത്. നിരോധനം ലംഘിക്കരുത്, ചർച്ചയിലൂടെ പരിഹാരം കാണാം എന്ന നിർദേശമാണ് കെ പി മാധവൻനായരും പനമ്പിള്ളിയുമടക്കമുള്ള നേതാക്കൾ മുന്നോട്ടുവെച്ചത്. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്് പാർട്ടി നിരോധനം ലംഘിച്ച് മുന്നോട്ടുപോകണമെന്നും.

ഇതിനിടയിലാണ് പി ഗംഗാധരൻ ഒരു നിർദേശം വെച്ചത്. വാസ്തവത്തിൽ കീഴ്ജാതിക്കാർക്ക്‌ കുട്ടങ്കുളം റോഡിലൂടെ നടക്കുന്നതിന് നിരോധനം നിലവിലില്ല, 30 കൊല്ലം മുമ്പത്തെ ഉത്തരവ് കാലഹരണപ്പെട്ടു. നിരോധനം ഏർപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുള്ള അയിത്തപ്പലക സ്ഥലത്തുണ്ടോ എന്ന് താൻ തനിച്ചുപോയി നോക്കും. പലകയുണ്ടെങ്കിൽ നമുക്കെല്ലാവർക്കും പ്രതിഷേധവുമായി അങ്ങോട്ടു മുന്നേറാം എന്നാണ് ഗംഗാധരൻ വെച്ച നിർദേശം. ജനക്കൂട്ടം അതംഗീകരിച്ചെങ്കിലും ഗംഗാധരൻ മുന്നോട്ടുനീങ്ങുന്നതിനനുസരിച്ച്‌ അവരും നീങ്ങി. വൻ പോലീസ് സന്നാഹം നിറതോക്കുകളുമായി റോട്ടിന് കുറുകെ നിൽക്കുയാണ്. ഗംഗാധരൻ ജാതിപ്പലക നോക്കാൻ മുന്നോട്ടുനീങ്ങവേ പോലീസ് തടഞ്ഞു. കാര്യങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്നതിനിടയിൽ പോലീസുദ്യോഗസ്ഥൻ ഗംഗാധരനെ തള്ളിവീഴ്ത്തി. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്‌ നേതാവായ കെ വി ഉണ്ണിയെയും തള്ളിത്താഴൈയിട്ടു. പിന്നെ ഭീകരമർദനം. പരിക്കേറ്റ ഇരുവരെയും വരിഞ്ഞുകെട്ടി പോലീസ് വാഹനത്തിലേക്ക്് വലിച്ചെറിഞ്ഞു. ഈ സംഭവം നടക്കുമ്പോൾ ജനക്കൂട്ടം മുന്നേറി. വൻ ലാത്തിച്ചാർജിലാണത് കലാശിച്ചത്. മർദനത്തിൽ പ്രതിഷേധിക്കാൻ പിറ്റേന്ന്് ചേർന്ന പൊതുയോഗവും പോലീസ് അടിച്ചുപിരിച്ചു. പി കെ ചാത്തൻമാസ്റ്റർ, എം കെ തയ്യിൽ എന്നിവരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്ത്‌ ലോക്കപ്പിലാക്കി. 33 പേർക്കെതിരെ കുട്ടങ്കുളം സമരത്തിന്റെ പേരിൽ കേസ്. കുട്ടങ്കുളം സമരത്തിന് അഭിവാദ്യമർപ്പിച്ച് മലബാറിൽനിന്നും കൊച്ചിയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽനിന്നും നിരവധി ജാഥകൾ എത്തി. കേരളത്തിൽ അയിത്തത്തിനെതിരെ നടന്ന ഐതിഹാസികസമരമായിരുന്നിട്ടും (പല ഘട്ടങ്ങളിലായി ഈ മേഖലയിൽ അയിത്തവിരുദ്ധ സമരം നടന്നു) കുട്ടങ്കുളം സമരം ചരിത്രത്തിൽ അവഗണിക്കപ്പെട്ടു.

അയിത്തത്തിനെതിരായി നടന്ന ഐതിഹാസികസമരമായ പാലിയം സമരത്തിന്റെ പാർട്ടിതല ചുമതല പി ഗംഗാധരനായിരുന്നു. ഒളിവിൽ കഴിഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് പാലിയം സമരത്തിൽ ഗംഗാധരൻ ഉജ്ജ്വല പങ്ക് വഹിച്ചത്. പാലിയം സമരം വിശദമായി പിന്നീട് പ്രതിപാദിക്കേണ്ടതിനാൽ ഈ ലേഖനത്തിന്റെ ഭാഗമായി വിവരിക്കുന്നില്ല.

പാലിയം സമരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പ്രവർത്തിക്കുകയായിരുന്നതിനാൽ നാട്ടിൽ നിൽക്കേണ്ടതിനാൽ പാർട്ടിയുടെ രണ്ടാം കോൺഗ്രസ്സിൽ പി ഗംഗാധരൻ പങ്കെടുത്തില്ല. അക്കാലത്ത്് ഒളിവിൽ കഴിയുമ്പോഴാണ് പ്രമാദമായ ഒരു സംഭവമുണ്ടാകുന്നത്. കുട്ടങ്കുളം സമരത്തിന്റെ ഭാഗമായി മുന്നോട്ടുപോകുമ്പോൾ ഗംഗാധരനെ തള്ളിയിടുകയും ക്രൂരമായി തല്ലിച്ചതയ്ക്കാൻ നേതൃത്വം നൽകുകയുംചെയ്ത സബ് ഇൻസ്പക്ടർ വി പി ശങ്കുണ്ണി ചാലക്കുടിക്കടുത്ത് പരിയാരത്തുവെച്ച് കൊല്ലപ്പെട്ടു. കൊൽക്കത്താ തീസിസ് വന്ന ശേഷമുള്ള സംഭവമാണ്. 1948 ജൂൺ 26‐നാണ് സംഭവം. പരിയാരത്ത് ചെട്ടിപ്പാടം എന്ന സ്ഥലത്ത് കർഷകത്തൊഴിലാളികൾ പുരവെച്ച് താമസിക്കുന്ന സ്ഥലം കയ്യേറാൻ പോലീസിന്റെ സഹായത്തോടെ ശ്രമം നടന്നു. ആലുവ സെറ്റിൽമെന്റ്‌ കോളനിക്കാരാണ് അധികൃതരുടെ സഹഗായത്തോടെ കയ്യേറ്റത്തിന് മുതിർന്നത്. ഒഴിപ്പിക്കൽ ശ്രമം തുടങ്ങിയ ഘട്ടത്തിൽ അവിടെ പാർട്ടി മുൻകയ്യെടുത്ത് പി ഗംഗാധരൻരെയും പി കെ കുമാരന്റെയും നേതൃത്വത്തിൽ എസ്എൻഡിപി യോഗം ശാഖയും പി കെ ചാത്തൻമാസ്റ്റരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പുലയമഹാസഭയും രൂപീകരിച്ച്‌ നാട്ടുകാർക്ക്‌ ധൈര്യം പകർന്നിരുന്നു. ഇൻസ്പക്ടർ ശങ്കുണ്ണിയുടെ നേതൃത്വത്തിലെത്തിയ പോലീസ് കുടിലുകൾ തകർത്ത് കയ്യേറാൻ മുതിർന്നപ്പോൾ താമസക്കാർ ചെരുത്തു. ഇൻസ്പക്ടർ ശങ്കുണ്ണി പരിക്കേറ്റ് വീണപ്പോൾ മറ്റ്‌ പോലീസുകാരും റവന്യു ഉദ്യഗസ്ഥരും മറ്റും ഓടി രക്ഷപ്പെട്ടു. ശുശ്രൂഷ കിട്ടാതെ ശങ്കുണ്ണി മരിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിൽ പി ഗംഗാധരൻ ഉൾപ്പെടെ 57 പേർക്കെതിരെ കേസെടുത്തു. ഗംഗാധരനടക്കം 46 പേർക്കെതിരെ കുറ്റപത്രം നൽകി. തെളിവില്ലാത്തതിനാൽ ഗംഗാധരനെ വെറുതെ വിടുകയായിരുന്നു. ചെട്ടിപ്പാടം കർഷകസമരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌, അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വധക്കേസിലെ മുഖ്യ പ്രതിയെന്നനിലയിൽ ദീർഘകാലം ഒളിവിൽ കഴിഞ്ഞ ഗംഗാധരനെ ചിറ്റൂരിൽവെച്ചാണ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. പിന്നീട് മാസങ്ങളോളം ജയിലിൽ. 1953 സെപ്റ്റംബറിൽ നടന്ന മട്ടാഞ്ചേരി വെടിവെപ്പിനാധാരമായ ചാപ്പവിരുദ്ധ സമരത്തിന്റെ നായകരിലൊരാളും ഗംഗാധരനായിരുന്നു.

ജാതീയമായ ഉച്ചനീചത്വത്തിനും അയിത്തത്തിനുമെതിരെ ഉജ്ജ്വലസമരങ്ങൾ നയിക്കുകയും ചൂഷണത്തിനെതിരെ തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിക്കുകയുംചെയ്ത ഗംഗാധരന് വർഗരാഷ്ട്രീയം പൂർണമായി ഉൾക്കൊള്ളാനായില്ലെന്നാണ്് അന്ത്യകാലത്തെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തെളിയിച്ചത്. l