ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന ഒരു രാഷ്ട്രീയ ഉൽപ്പന്നമാണ്. സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെയും നവോത്ഥാന പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെയും ആധുനിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെയും മറ്റും സ്വാധീനം നമ്മുടെ ഭരണഘടനാ നിർമാണസഭയിലെ സംവാദങ്ങളെ സവിശേഷമാക്കി. വിദേശ ശക്തികളിൽനിന്നും അധികാരം ഇന്ത്യൻ ജനപ്രതിനിധികളിലേക്ക് കെെമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുമ്പോഴും അധികാരദുർവിനിയോഗത്തിനും സേ-്വച്ഛാധിപത്യവാഴ്ചയ്-ക്കും ജനാധിപത്യപ്രക്രിയകളുടെ അട്ടിമറിക്കുമുള്ള സാധ്യതകൾക്കെതിരെ ഭരണഘടനാ ശിൽപ്പികൾ ജാഗ്രത പുലർത്തി. 1935ലെ ഗവൺമെന്റ് ഓ-ഫ് ഇന്ത്യ നിയമത്തിൽനിന്നും ബഹുദൂരം മുന്നോട്ടുപോയി, ഓരോ പ്രധാന അനുച്ഛേദത്തെ സംബന്ധിച്ചും വിശദമായ അവലോകനവും വിലയിരുത്തലുകളും നടത്തിയാണ് ഭരണഘടന ആവിഷ്-്കരിക്കപ്പെട്ടത്. അതിൽ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെയും ബൗദ്ധദർശനങ്ങളുടെയും മാത്രമല്ല, പടിഞ്ഞാറൻ ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും ലിബറലിസത്തിന്റെയും മൂല്യങ്ങളും ദർശിക്കാനാവും. ജാതി ചിന്തയിലും ഇടുങ്ങിയ മതബോധത്തിലും വേരുകളുള്ള ഒരു ഫ്യൂഡൽ സമൂഹത്തെ, അതിന്റെ വെെരുധ്യങ്ങളെ ഒരു രാഷ്ട്രസമൂഹമാക്കി മാറ്റിയെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഉപകരണം കൂടിയായിരുന്നു ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന. അതിനാലാണ് സമത്വം, സ്വാതന്ത്ര്യം, സാഹോദര്യം തുടങ്ങിയ മൂല്യങ്ങൾക്ക് ഈ അടിസ്ഥാനപ്രമാണം അടിവരയിട്ടത്. ജാതീയത മുതൽ ജന്മിത്വം വരെയുള്ള ഇന്ത്യൻ യാഥാർഥ്യങ്ങളെ യഥാവിധി പരിഗണിക്കുകയും സമൂഹത്തിന്റെയും അധികാരസ്ഥാപനങ്ങളുടെയും ജനാധിപത്യവൽക്കരണത്തിലൂടെ അത്തരം തിന്മകളെ നിർമാർജനം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുകയുംചെയ്ത രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക ഉപാധിയായിരുന്നു ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന. അത് അധികാരരാഷ്ട്രീയത്തിനെതിരെ, അതിന്റെ തിന്മകൾക്കെതിരെ ജനങ്ങൾതന്നെ രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത വജ്രായുധമായിരുന്നു.
എന്നാൽ മെച്ചപ്പെട്ട രാഷ്ട്രീയഘടനയും ജനാധിപത്യസംവിധാനവും പരിരക്ഷിക്കപ്പെട്ടാൽ മാത്രമേ ഭരണഘടനയെയും പരിരക്ഷിക്കുവാൻ കഴിയൂ. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷമുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രം ഇക്കാര്യം തെളിയിക്കുന്നു. ഭരണഘടനാ വ്യവസ്ഥകളുടെ ദുരുപയോഗം പലപ്പോഴും അമിതാധികാരത്തിന്റെ ശീലമായി മാറി. ഭരണഘടനയുടെ 356–ാം അനുച്ഛേദം പല തവണ പ്രയോഗിക്കപ്പെട്ടു. കേരളത്തിലെയടക്കം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട സർക്കാരുകളെ ‘രാഷ്ട്രപതി ഭരണം’ നടത്താനായി പിരിച്ചുവിട്ടു. പിന്നീട് 1975 ൽ കുപ്രസിദ്ധമായ അടിയന്തിരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. 352–ാം അനുഛേദത്തിന്റെ പ്രയോഗത്തിലൂടെ ഇന്ത്യയിലെ ജനാധിപത്യം കശാപ്പുചെയ്യപ്പെട്ടു. മൗലികാവകാശങ്ങൾ വ്യാപകമായി ലംഘിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾ കോടതികൾ പോലും പലപ്പോഴും നോക്കുകുത്തികളായിത്തീർന്നു. പതിനായിരക്കണക്കിന് പ്രതിപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകരും ആക്ടിവിസ്റ്റുകളും ജയിലിലാവുകയും ചെയ്തു. പിന്നീടുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ജനങ്ങൾ ഇന്ത്യയിൽ ജനാധിപത്യത്തെ പുനഃസ്ഥാപിച്ചു.
2014ൽ അധികാരത്തിൽ വന്ന മോദി ഭരണകൂടം കഴിഞ്ഞ പത്തുവർഷങ്ങളിലായി ഇന്ത്യയിൽ അപ്രഖ്യാപിത അടിയന്തരാവസ്ഥയാണ് നടപ്പിലാക്കുന്നതെന്ന് പലരും വിലയിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ വിലയിരുത്തലിൽ പ്രകടമായ പിശകും കൃത്യതയില്ലായ്മയും ഉണ്ട്. അടിയന്തരാവസ്ഥയിൽ നടന്നതുപോലെ വിയോജിക്കുന്നവരെ അധികാരമുപയോഗിച്ച് ജയിലിലടയ്ക്കുന്ന പ്രവണത ഈ കാലയളവിലും ഉണ്ടായി എന്നത് ശരിയാണ്. എന്നാൽ അത് കഴിഞ്ഞ പത്തുവർഷങ്ങളിലായി അരങ്ങേറിയ ഭരണഘടനാനിരാസത്തിന്റെ നിരവധി ലക്ഷണങ്ങളിൽ ഒന്നു മാത്രമാണ്.
കഴിഞ്ഞ പത്തുവർഷങ്ങളിലായി ഇന്ത്യയിൽ നടന്ന ഭരണഘടനാനിരാസത്തെ ‘‘ഡീ കോൺസ്റ്റിറ്റ്യൂഷണലെെസേഷൻ’’ (Deconstitutionalisation) എന്ന് ഈ ലേഖകൻ ‘കോൺസ്റ്റിറ്റ്യൂഷണൽ കൺസേൺസ്’’ (തൂലിക ബുക്സ്, ഡൽഹി, 2022) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ കൂടുതൽ പ്രബലമായത് 2018ന് ശേഷമായിരുന്നുവെന്നും ഈ പുസ്തകത്തിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇക്കാലയളവിൽ ഇന്ത്യയിൽനടന്ന ജനാധിപത്യനിരാസം കേവലം മറ്റൊരു അടിയന്തിരാവസ്ഥ മാത്രമായിരുന്നില്ല. അടിയന്തിരാവസ്ഥയെക്കാളേറെ, ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ അപകടം ചെയ്യാൻ ശേഷിയുള്ള ഒരു അധികാരഘടനയെയാണ് ഇന്ത്യ ഇന്ന് തലയിലേറ്റുന്നത്.
അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ മനുഷ്യാവകാശ നിഷേധങ്ങൾ ക്രൂരവും പെെശാചികവുമായിരുന്നുവെന്നതിൽ ആർക്കും തർക്കമുണ്ടാവില്ല. എന്നാൽ, ആ ഇരുണ്ടകാലയളവിനുശേഷവും ഇന്ത്യയിൽ ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ പത്തുവർഷത്തിൽ സംഭവിച്ചതുപോലെ വലിയ തകർച്ചയ്ക്ക് വിധേയമായിരുന്നില്ല. നീതിന്യായ സംവിധാനം പലപ്പോഴും വിധേയത്വത്തിന്റെ മറുവാക്കായിത്തീർന്നെങ്കിലും കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ മുതൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പു കമ്മീഷൻ വരെയുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്വതന്ത്രമായിത്തന്നെ നിലനിന്നു. അതിനാലാണ് അടിയന്തരാവസ്ഥക്കുശേഷം നടന്ന പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ ഭരണകൂട ദുർവാഴ്ചക്കെതിരായ ആയുധമാക്കാൻ ഇന്ത്യൻ ജനതയ്ക്ക് സാധിച്ചത്. അങ്ങനെയാണ് അടിയന്തരാവസ്ഥയെ ഒരു ജനത ചെറുത്തുതോൽപ്പിച്ചത്. താരതമേ-്യന സ്വതന്ത്രവും നിഷ്പക്ഷവുമായിരുന്ന ആ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ 2024ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തിനോക്കിയാൽ മനസ്സിലാകും, സ്ഥാപനങ്ങളുടെമേൽ ഇന്നത്തെ ഭരണകൂടം നടത്തിയ ആക്രമണങ്ങൾ എത്രമാത്രം ആഴത്തിലുള്ളവയായിരുന്നുവെന്ന്.
അനൂപ് ബാരൺ വാളിന്റെ കേസിൽ (2023) സുപ്രീംകോടതിയുടെ ഭരണഘടനാബെഞ്ച് ഇന്ത്യയിലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു കമ്മീഷനെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് കേന്ദ്ര സർക്കാരിനുമാത്രം മേധാവിത്വമുള്ള കമ്മിറ്റിയാകരുത് എന്ന് ശഠിച്ചു. ഭരണഘടനയുടെ 324–ാം അനുച്ഛേദത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പാർലമെന്റ് ഇക്കാര്യത്തിൽ നിയമനിർമാണം നടത്തിയിട്ടില്ല എന്ന് സുപ്രീംകോടതി വിലയിരുത്തി. അങ്ങനെ ഭരണകക്ഷിക്കുമാത്രം മേധാവിത്വമുള്ള കമ്മിറ്റിയെന്ന നാളതുവരെയുള്ള സംവിധാനത്തിന് സുപ്രീംകോടതിയുടെ വിമർശനമേറ്റുവാങ്ങേണ്ടിവന്നു. പ്രധാനമന്ത്രിയും കാബിനറ്റിലെ മറ്റൊരു മന്ത്രിയും പ്രതിപക്ഷനേതാവും ചേർന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പു കമ്മീഷനെ നിശ്ചയിക്കുന്ന രീതി ശരിയല്ലെന്ന് സുപ്രീംകോടതി പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ കാബിനറ്റ് മന്ത്രിക്കുപകരം സുപ്രീംകോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് കമ്മിറ്റിയിൽ വേണമെന്ന് ഭരണഘടനാ ബെഞ്ച് നിർദേശിച്ചു. എന്നാൽ ഈ വിധിവന്ന് മാസങ്ങൾ തികയും മുമ്പ് മോദി ഭരണകൂടം പുതിയ നിയമം കൊണ്ടുവന്ന് കാര്യങ്ങൾ പഴയപോലെയാക്കി. സുപ്രീംകോടതി വിധി പൂർണമായും നിരാകരിക്കപ്പെട്ടു. കേന്ദ്ര സർക്കാർ തന്നെ ഫലത്തിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പു കമ്മീഷനെ നിയമിക്കുന്ന അവസ്ഥ പുനഃസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. അങ്ങനെ നിയമിച്ച കമ്മീഷനാണ് 2024ലെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മേൽനോട്ടം വഹിച്ചത്. പ്രധാനമന്ത്രിയടക്കം വിദേ-്വഷപ്രസംഗങ്ങൾ നടത്തിയ കഴിഞ്ഞ പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പ് എത്രമാത്രം നിഷ്-പക്ഷവും സന്തുലിതവുമായിരുന്നുവെന്നത് ചരിത്ര, രാഷ്ട്രീയ വിദ്യാർഥികൾക്കറിയാം. അതിനുശേഷമുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലും ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിങ് മെഷീനുകൾക്കെതിരെ വ്യാപകവിമർശനമുണ്ടായി. തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഭരണകക്ഷിയുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാവണ്യത്തിനും മേധാവിത്വത്തിനും മുന്നിൽ പ്രതിപക്ഷത്തിന് പിടിച്ചുനിൽക്കാനാകാതെ പോയി. വർഗീയതയിലൂടെ നടത്തിയ ഭിന്നിപ്പ് ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തെത്തന്നെ കീറിമുറിക്കുന്ന അവസ്ഥയുണ്ടായി. വിദേ-്വഷരാഷ്ട്രീയം വർഗീയ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിന്തുണയോടെ അരങ്ങുതകർത്തു. കേഡർവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട വർഗീയ രാഷ്ട്രീയ പദ്ധതി അവരുടെ നൂറുവർഷത്തോളം പഴക്കമുള്ള ഭരണഘടനാ നിർമാണപ്രക്രിയക്ക് തുടക്കമിടുകയായിരുന്നു. ലോകത്ത് പലേടത്തും ഇക്കാലത്ത് അവതരിച്ച വംശീയ, സേ-്വച്ഛാധികാര സംവിധാനങ്ങൾക്കൊപ്പം പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായിത്തന്നെ ഭരണഘടനയ്ക്കെതിരെ നിൽക്കുന്ന സംവിധാനം ഇന്ത്യയിൽ നിലവിൽ വന്നു. രാജ്യത്തെ ഒരു മതരാഷ്ട്രമാക്കി മാറ്റാനുള്ള അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ വലിയൊരു പരിധിവരെ വിജയം കണ്ടു. ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഒന്നടങ്കം നിർവീര്യമാക്കപ്പെട്ടു. ധനാധിപത്യം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളെ പ്രഹസനമാക്കി മാറ്റി. തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ടാലും നിയമസഭാംഗങ്ങളെ വിലയ്ക്കുവാങ്ങാം എന്ന അവസ്ഥയുണ്ടായി. അങ്ങനെ പല സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളും അട്ടിമറിക്കപ്പെട്ടു. ഗവർണർമാരുടെ ഓഫീസുകളെ ദുരുപയോഗപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് കേന്ദ്രത്തിന്റെ അമിതാധികാരവാഴ്ച വ്യാപിപ്പിച്ചു. നിയമനിർമാണങ്ങൾപോലും മതപരമായ വിഭജനത്തിനുള്ള ഉപാധിയായി മാറി. സാഹോദര്യമെന്നും മെെത്രിയെന്നും വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഭരണഘടനാ മൂല്യങ്ങളെ ഭരണകൂടംതന്നെ നിഷ്കാസനം ചെയ്യുന്ന അവസ്ഥയുണ്ടായി. ഇതിലൊന്നുംതന്നെ കേന്ദ്ര സർക്കാരിന് നാളിതുവരെയും പശ്ചാത്താപം തോന്നിയിട്ടില്ലെന്നു മാത്രമല്ല, പുതിയ കൂട്ടുകക്ഷി മന്ത്രിസഭയിലൂടെയും സമാനമായ നടപടികൾ അഭംഗുരം തുടരുകയുമാണ്.
ഈ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങളിൽനിന്നുതന്നെ കഴിഞ്ഞ പത്തുവർഷങ്ങളിലായി അരങ്ങേറിയത് കേവലം അപ്രഖ്യാപിത അടിയന്തരാവസ്ഥ മാത്രമായിരുന്നില്ലെന്ന് ആർക്കും ബോധ്യപ്പെടും. ഇതിനെതിരെയുള്ള ചെറുത്തുനിൽപ്പിനായി ഇന്ത്യക്കാരെ രാഷ്ട്രീയ വിദ്യാഭ്യാസം ചെയ്യിക്കാനുള്ള ഉപാധിയായി ഭരണഘടന മാറിയതും ഇതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ്. l
(ലേഖകൻ സുപ്രീംകോടതി
അഭിഭാഷകനാണ്)
