തകർക്കപ്പെടുന്ന 
സാമൂഹ്യനീതി

സാമൂഹ്യനീതി ജനാധിപത്യവുമായി അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യം പ്രാപിക്കുകയും റിപ്പബ്ലിക്കൻ ഭരണഘടനയും പാർലമെന്ററി ജനാധിപത്യ ഭരണക്രമവും നിലവിൽവരികയും ചെയ്തശേഷമാണ് സാമൂഹ്യ നീതി എന്ന സങ്കൽപനം ഉരുത്തിരിയുന്നത്. ഭരണഘടനയുടെ 14 മുതൽ 17 വരെയുള്ള ആർട്ടിക്കിളുകളിൽ സാമൂഹ്യ നീതി സംബന്ധിച്ച ആശയം മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്നുണ്ട്. എല്ലാ പൗരർക്കും മൗലികാവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്ന ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ഭാഗത്താണ് (Part III) ഈ അനുച്ഛേദങ്ങൾ (Articles) ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. 1950ൽ നിലവിൽ വന്ന ഭരണഘടനപ്രകാരം തന്നെ ജനാധിപത്യവും സാമൂഹ്യനീതിയുമെല്ലാം പൂർണമായ അർഥത്തിൽ ഇന്നും നടപ്പാക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലായെന്ന വസ്തുതയുമുണ്ട്. ഭരണഘടനയിലെ പഴുതുകൾ തന്നെ അവ നടപ്പാക്കാതിരിക്കാനോ അതിൽവെള്ളം ചേർക്കാനോ ജുഡീഷ്യറി ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഭരണകൂട സംവിധാനങ്ങൾക്ക് അവസരം നൽകുന്നുമുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും ജനാധിപത്യവും പൗരരുടെ മൗലികാവകാശങ്ങളും സാമൂഹികനീതിയും മതനിരപേക്ഷതയും ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നുണ്ട് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന. അത് സ്വാതന്ത്ര്യസമരപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പെെതൃകം പേറുന്നതുമാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് സ്വാതന്ത്ര്യ സമരവുമായി വിദൂരബന്ധം പോലുമില്ലാത്ത സംഘപരിവാർ, തുടക്കംമുതൽതന്നെ ഇത് തങ്ങളുടെ ഭരണഘടനയല്ലയെന്ന വാദമുയർത്തി എതിർത്തുകൊണ്ടിരുന്നത്.

ഭരണഘടന പൂർണമായി നടപ്പാക്കപ്പെടാതിരിക്കാനുള്ള കാരണം, മുതലാളിത്ത രാജ്യങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, പ്രതേ-്യകിച്ചും ഇന്ത്യയെപ്പോലെയുള്ള പ്രാങ് മുതലാളിത്താവശിഷ്ടങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ജനാധിപത്യവും സാമൂഹിക നീതിയുമെല്ലാം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു മാത്രം ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടാനും ഉയർത്തിപ്പിടിക്കാനുമുള്ള ഒന്നായി മാറ്റപ്പെടുന്നുണ്ട് എന്ന് നിരവധി പഠനങ്ങൾ പുറത്തുവന്നിട്ടുണ്ട്. ഗരീബി ഹഠാവൊ, ക്ഷേമ പദ്ധതികൾ, എല്ലാവർക്കും തൊഴിൽ തുടങ്ങിയവപോലുള്ള മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ ബൂർഷ്വാ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയം നേടാനുള്ള ഉപാധികളെന്നതിനപ്പുറം തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുശേഷം അവ നടപ്പാക്കണമെന്ന യാതൊരു നിർബന്ധബുദ്ധിയും ഈ പാർട്ടികൾ പ്രകടിപ്പിക്കാറില്ലയെന്നതാണനുഭവം. പലപ്പോഴും അടുത്ത തിരഞ്ഞെടുപ്പുവരെ അവ വിസ്മരിക്കപ്പെടാറുമുണ്ട്. മൗലികാവകാശങ്ങളുടെയും ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും കാര്യത്തിലും ഭരണവർഗത്തിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്ന് അവ ലംഘിക്കപ്പെടുന്ന അനുഭവങ്ങളുമുണ്ട്.

അത്തരമൊരു പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് 1973ലെ സുപ്രീംകോടതി ഭരണഘടനാ ബെഞ്ചിന്റെ കേശവാനന്ദ ഭാരതി കേസിലെ വിധി വരുന്നത്. ഈ 13 അംഗ ബെഞ്ചിന്റെ ഭൂരിപക്ഷ വിധി വ്യക്തമാക്കുന്നത്, ഭരണഘടന ഭേദഗതി ചെയ്യാനുള്ള അവകാശം പാർലമെന്റിനുണ്ടെങ്കിലും ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാനഘടനയെ ബാധിക്കുന്നതാകരുത്, ആ ഭേദഗതി എന്നാണ്. എന്താണ് അടിസ്ഥാന ഘടന അഥവാ ബേസിക് സ്ട്രക്ചർ എന്ന് ആ വിധിയിൽ എടുത്തുപറയുന്നില്ലെങ്കിലും പൗരരുടെ മൗലികാവകാശങ്ങളും ജനാധിപത്യവും മതനിരപേക്ഷതയും ഫെഡറൽ സംവിധാനവും സാമൂഹിക നീതിയുമാണതെന്ന് ആമുഖം മുതൽ വിവിധ അനുച്ഛേദങ്ങളിൽ വരെ ഭരണഘടനയിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഭരണഘടനയിൽ ആവർത്തിച്ചുറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഒന്നാണ് എല്ലാ പൗരർക്കും സാമൂഹിക നീതി ഉറപ്പാക്കുകയെന്നത്.

12 മുതൽ 35 വരെയുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങലാണ് മൗലികാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറയുന്നത്. ഈ അനുച്ഛേദങ്ങൾ ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ഭാഗത്താണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് അതിൽ 14–17 വരെയുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങളിലാണ് സാമൂഹ്യനീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതായി ഭരണഘടന വ്യക്തത വരുത്തുന്നത്. അതിനർഥം സാമൂഹ്യ നീതി ലഭ്യമാകേണ്ടത് രാജ്യത്തെ പൗരരുടെയാകെ മൗലികാവകാശം കൂടിയാണെന്നാണ്. പാർട്ട് IV ലെ 38, 39 അനുച്ഛേദങ്ങളിലും പറയുന്നത്. വിതരണത്തിൽ നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചാണ്. അതായത് വിഭവങ്ങളുടെ ന്യായമായ വിതരണം ആവശ്യക്കാർക്കെല്ലാം ഉറപ്പാക്കുകയെന്നതാണ്. സാമൂഹ്യ നീതി ഉറപ്പാക്കുന്ന കാര്യത്തിൽ സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരമുള്ള കോൺഗ്രസ് ഗവൺമെന്റുകളോ പിൽക്കാലത്ത് അധികാരത്തിൽ വന്ന ബിജെപി ഗവൺമെന്റുകളോ വേണ്ട ജാഗ്രത കാണിച്ചില്ല. 1991ൽ നവലിബറലിസത്തിന്റെ വരവോടെ സാമൂഹ്യനീതിയുടെ പ്രശ്നം പാടെ അവഗണിക്കപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയായി. മോദി 2014ൽ അധികാരത്തിലെത്തിയത് ഹിന്ദുത്വ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിൻബലത്തിലായിരുന്നല്ലോ. നവലിബറൽ നയങ്ങളെന്നപോലെ തന്നെ ഹിന്ദുത്വ പ്രത്യയശാസ്ത്രവും സാമൂഹ്യനീതി നടപ്പാക്കുന്നതിനെതിരാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് കോർപ്പറേറ്റ് – ഹിന്ദുത്വ കൂട്ടുകെട്ടിന്റെ സംവിധാനമായ മോദി വാഴ്ചയിൽ സാമൂഹ്യ നീതി പരിതാപകരമാംവിധം അട്ടിമറിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്.

അയിത്തം നിർമാർജനം ചെയ്യുകയും എല്ലാ പൗരരും നിയമത്തിനുമുന്നിൽ തുല്യരാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ദളിതർക്കും ഗോത്ര വർഗ ജനതയ്ക്കും വിദ്യാഭ്യാസത്തിലും തൊഴിലിലും രാഷ്-‍ട്രീയ പദവികളിലും സംവരണം ഏർപ്പെടുത്തുകയും ജാതീയമോ മതപരമോ സാമ്പത്തികമോ ആയ വേർതിരിവില്ലാതെ ഒരാൾക്ക് ഒരു വോട്ട് എന്ന നിലയിൽ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്ത ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ അന്തഃസത്തയാണ് ഇവിടെ ചോർത്തപ്പെടുന്നത്.

സാമൂഹ്യനീതിയെന്നാൽ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ നീതി ഉറപ്പാക്കുകയെന്നാണ്. 1989–90 കാലത്ത് വി പി സിങ് സർക്കാർ ഇടതുപക്ഷ പിന്തുണയോടെ നടപ്പാക്കിയ മണ്ഡൽ കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ട് സാമൂഹിക – സാമ്പത്തിക നീതി ഒരു പരിധിവരെയെങ്കിലും നടപ്പാക്കാനുള്ള ദേശീയതലത്തിലെ ശ്രമമായിരുന്നു. 2004ലെ ഒന്നാം യുപിഎ സർക്കാരിന്റെ കാലത്ത് (അതും ഇടതുപക്ഷത്തിന്റെ പിന്തുണയോടെ) നടപ്പാക്കിയ തൊഴിലുറപ്പ് നിയമം, വനാവകാശ നിയമം, വിദ്യാഭ്യാസാവകാശ നിയമം, ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷാ നിയമം എന്നിവയും സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കലിന്റെ ഭാഗമായുള്ള നിയമനിർമാണങ്ങളാണ്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയത്തിനപ്പുറം സാമൂഹ്യനീതി ഉറപ്പാക്കാൻ നടത്തിയ നീക്കങ്ങളായിരുന്നു ഇവ.

2014ൽ നരേന്ദ്ര മോദി ഭരണത്തിലേറിയശേഷം സംഘപരിവാർ നേതൃത്വത്തിൽ യാതൊരു ശിക്ഷാഭയവും കൂടാതെ സവർണ ജാതി മേധാവികൾ ദളിതർക്കും ഗോത്രവർഗക്കാർക്കുംനേരെ ആക്രമണമഴിച്ചുവിട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഗോമാതാവിന്റെ പേരു പറഞ്ഞ് ദളിതർക്കും മതന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്കുമെതിരായി നടത്തുന്ന ആക്രമണങ്ങൾ വർധിച്ചുവരികയാണ്. ഇന്ത്യൻ നീതിപീഠംതന്നെ 1989ലെ പട്ടികജാതി – പട്ടികവർഗ അതിക്രമങ്ങൾ തടയൽ നിയമത്തിൽ വെള്ളം ചേർക്കാൻ തയ്യാറായതുതന്നെ ഈ രാഷ്ട്രീയ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ്. യുപിയിൽ ഹത്രാസിലുൾപ്പെടെ നടന്ന ദളിത് പെൺകുട്ടികൾക്കെതിരായ ആക്രമണങ്ങളും, ഗുജറാത്തിലെ ഉനയിൽ ഏഴ് ദളിത് ചെറുപ്പക്കാരെ നഗ്നരാക്കി തല്ലിച്ചതച്ചതുമുൾപ്പെടെ, സംഘപരിവാറിന്റെ അജൻഡയിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശുന്ന സംഭവങ്ങളാണ്.

നാഷണൽ ക്രൈം റിക്കാർഡ്സ് ബ്യൂറോയുടെ കണക്കുപ്രകാരം ദളിതർക്കെതിരായ അക്രമ സംഭവങ്ങൾ 2011ൽ 33,719 ആയിരുന്നത് 2020 ആയപ്പോൾ 50,291 ആയി വർധിച്ചു. 2022 ഡിസംബറായപ്പോൾ അത് വീണ്ടും 57,582 ആയി വർധിച്ചു. രാജ്യത്തു നടക്കുന്ന യഥാർഥ സ്ഥിതിയുടെ പ്രതിഫലനമാണ് ഈ കണക്കുകൾ എന്നു പറയാനാവില്ല. കാരണം, ഈ ഔദ്യോഗിക കണക്കുകളേക്കാൾ ഏറെ ഭയാനകമാണ് രാജ്യത്തെ ദളിതരും ഗോത്രവർഗക്കാരും നേരിടുന്ന ആക്രമണങ്ങൾ. ബിജെപി ശക്തികേന്ദ്രങ്ങളായ ഗുജറാത്ത്, യുപി, രാജസ്താൻ, മധ്യപ്രദേശ്, മഹാരാഷ്ട്ര, ഹരിയാന, ബീഹാർ തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ് ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ ഏറെയും നടക്കുന്നത് എന്നും എൻസിആർബി റിപ്പോർട്ട് വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.

ഇത്തരം കേസുകൾ കോടതിയിലെത്തിയാലുള്ള സ്ഥിതിയോ? 2020ലെ കണക്കുപ്രകാരം പട്ടികജാതി – പട്ടികവർഗ അതിക്രമങ്ങൾ തടയൽ നിയമപ്രകാരം രജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കേസുകളിൽ 90.5 ശതമാനവും തീർപ്പാകാതെ കെട്ടിക്കിടക്കുകയാണ്. തീർപ്പാകുന്നതിൽ തന്നെ ഏറെയും കുറ്റവാളികൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടാതെ പോകുന്നു. കേസ് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുന്ന പൊലീസിനോ പ്രോസിക്യൂഷനോ കുറ്റവാളികൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടണമെന്ന നിർബന്ധബുദ്ധിയൊന്നുമില്ലയെന്നതാണ് വസ്തുത. ഒരുദാഹരണം നോക്കാം. ബീഹാറിൽ വിചാരണ നേരിട്ടുകൊണ്ടിരുന്ന 49,008 കേസുകളിൽ 2020ൽ തീർപ്പാക്കിയത് 55 കേസുകൾ മാത്രമാണ്. ഇതിൽ 53 കേസിലും പ്രതികൾ കുറ്റവിമുക്തരാക്കപ്പെടുകയാണുണ്ടായത്. ഇത് ബീഹാറിലെ മാത്രം അവസ്ഥയല്ല. ഭരണരംഗത്തു സംഘപരിവാർ സ്വാധീനമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെയെല്ലാം അവസ്ഥയാണിത്.

കഴിഞ്ഞ ഒരു പതിറ്റാണ്ട് കാലത്ത്, അതായത് മോഡി വാഴ്ചയിൽ, ജാതീയമായ അടിച്ചമർത്തലുകളുടെ വിവിധ രൂപങ്ങൾ വർധിച്ചുവരികയാണ്. രണ്ടര പതിറ്റാണ്ടിലേറെയായി ബിജെപി അധികാരത്തിൽ തുടരുകയും അതിനും ഏറെക്കാലം മുൻപു മുതൽ തന്നെ സംഘപരിവാർ ആഴത്തിൽ വേരുറപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതുമായ മോദിയുടെ ഗുജറാത്തിൽ ദളിതർക്കെതിരെ 98 വിധത്തിലുള്ള അയിത്തം നിലനിൽക്കുന്നതായാണ് നവ്-സർജൻ ട്രസ്റ്റ് ഗുജറാത്തിലെ 1589 ഗ്രാമങ്ങളിൽ നടത്തിയ ഒരു സർവെ റിപ്പോർട്ട് വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ സ്കൂളുകളിൽ ദളിത് കുട്ടികളെ വേർതിരിച്ച് ഇരുത്തുന്നത്, ചായക്കടകളിൽ ദളിതർക്ക് പ്രതേ-്യകം ഗ്ലാസ്, ദളിതർക്ക് പ്രതേ-്യക പ്രദേശങ്ങളിൽ പാർപ്പിടം, ശുചീകരണ തൊഴിലുകളിൽ ദളിതരെ മാത്രം നിയോഗിക്കുന്നത് തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഈ വിവേചനങ്ങളിൽ ചിലതുമാത്രമാണ്. തോട്ടിപ്പണി നിരോധിച്ച് പതിറ്റാണ്ടുകൾ പലതു കഴിഞ്ഞിട്ടും അത് നിർബാധം തുടരുന്ന നാടാണ് ഗുജറാത്ത് – സംഘപരിവാറിന്റെയും മോദിയുടെയും ആദർശ സംസ്ഥാനം. പ്രധാനമന്ത്രിയായിരിക്കെത്തന്നെ മോദി നടത്തിയ പ്രസ്താവന ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഓർക്കുന്നത് നന്നാവും. കക്കൂസ് വൃത്തിയാക്കുന്ന ജോലി ചെയ്യുന്നവർ ദെെവത്തെ പൂജിക്കുകയാണെന്നും അതുകൊണ്ടവർക്ക് മോക്ഷപ്രാപ്തിയുണ്ടാകുമെന്നുമാണ് മോദി പറഞ്ഞത്. ഗുജറാത്തിൽ ദളിതർക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ വർധിച്ചുവരുന്നതായി അവിടെ നിയമസഭയിൽ തന്നെ ചോദ്യത്തിനു മറുപടിയായിതന്നെ ഉയർന്ന വന്നിട്ടുണ്ട് – 2013നും 2017നുമിടയിൽ പട്ടികജാതിക്കാർക്കെതിരായ കേസുകളിൽ 32 ശതമാനത്തിന്റെയും പട്ടികവർഗക്കാർക്കെതിരായ കേസുകളിൽ 55 ശതമാനത്തിന്റെയും വർധന!

സാമൂഹ്യനീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിന്റെ ഒരു രീതിയാണ് സാമൂഹികമായും സാമ്പത്തികമായും പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന ദുർബല ജനവിഭാഗങ്ങൾക്ക് സംവരണം ഏർപ്പെടുത്തുന്നത്. എന്നാൽ സംവരണം എന്ന ആശയത്തെ തന്നെ പാടെ എതിർക്കുകയാണ് സംഘപരിവാർ. 2024ലെ ലോക്-സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ, ഒറ്റയ്ക്ക് 370 സീറ്റ് എന്ന മുദ്രാവാക്യം ബിജെപിയും സംഘപരിവാറും ഉയർത്തിയത് ഭരണഘടനയുടെ സംരക്ഷണത്തിനോ ജനക്ഷേമവും ജനാധിപത്യവും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനോ ആയിരുന്നില്ല. മറിച്ച് നിലവിലുള്ള ഭരണഘടനയെത്തന്നെ അപ്പാടെ മാറ്റിമറിക്കുകയും അതിലൂടെ സാമൂഹ്യനീതിയും ജനാധിപത്യവും മതനിരപേക്ഷതയും അട്ടിമറിക്കുകയെന്നതായിരുന്നു സംഘപരിവാർ അജൻഡ. അത് തിരിച്ചറിഞ്ഞ് ജനങ്ങൾ ബിജെപിക്ക് ഒറ്റയ്ക്ക് കേവല ഭൂരിപക്ഷം പോലും നിരാകരിച്ചതോടെ മുന്നോട്ടുവെച്ച കാൽ പിന്നോട്ടുവയ്ക്കാൻ അവർ നിർബന്ധിതമായെന്നേയുള്ളൂ. ഇപ്പോഴും പിൻവാതിലിലൂടെ തങ്ങളുടെ അജൻഡ നടപ്പാക്കാനുള്ള തീവ്രശ്രമത്തിൽ തന്നെയാണ് അവർ.

മോദി സർക്കാർ ഇപ്പോൾ നടപ്പാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന അക്രമോത്സുകമായ സ്വകാര്യവൽക്കരണം തന്നെ സംവരണത്തിന്റെ മരണമണിമുഴക്കമാണ്. 250ഓളം പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തിനുള്ള പദ്ധതിയാണ് 2021ൽ നിതി ആയോഗ് മുന്നോട്ടുവച്ചത്. നാല് വർഷംകൊണ്ട് അത് പൂർത്തിയാക്കുകയാണ് ലക്ഷ്യം. അതിന്റെ ഭാഗമായാണ് റെയിൽവേ, ഡിഫെൻസ്, ബഹിരാകാശം, വെെദ്യുതി, ഓയിൽ, ധനമേഖല, ബാങ്കുകൾ തുടങ്ങിയ തന്ത്രപ്രധാന മേഖലകളെയെല്ലാം സ്വകാര്യവൽക്കരിക്കുന്നതിന് കേന്ദ്ര സർക്കാർ നടപടി സ്വീകരിച്ച് മുന്നോട്ടുപോകുന്നത്. സ്വകാര്യമേഖലയിൽ സംവരണമില്ലാതിരിക്കെ രാജ്യത്തെ ദുർബല ജനവിഭാഗങ്ങൾക്കുള്ള അവസരമാണ് അട്ടിമറിക്കപ്പെടുന്നത്.

ഐഐടി, ഐഐഎം തുടങ്ങിയ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ സംവരണം നടപ്പാക്കാതിരിക്കാനുള്ള മുടന്തൻന്യായങ്ങൾ പറയുകയാണ്. ഇവ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ സ്ഥാപനങ്ങളിലും സംവരണം ഉറപ്പാക്കുമെന്ന് കേന്ദ്ര സർക്കാർ വാഗ്ദാനം നൽകുമ്പോഴും കൃത്യമായിട്ടൊന്നും നടക്കുന്നില്ലെന്നതാണ് വാസ്തവം. 23 ഐഐടികളിലായി 6043 ഫാക്കൽട്ടി അംഗങ്ങളുള്ളതിൽ 149 പട്ടികജാതിക്കാരും 21 പട്ടികവർഗക്കാരും മാത്രമാണുള്ളത്. മുസ്ലീങ്ങളുടെയും മറ്റു പിന്നാക്ക ജാതിക്കാരുടെയും സ്ഥിതിയും വ്യത്യസ്തമല്ല. 13 ഐഐഎമ്മുകളിലായി 642 ഫാക്കൽട്ടി അംഗങ്ങളുള്ളതിൽ പട്ടികജാതിക്കാർ 4ഉം പട്ടികവർഗത്തിൽപെട്ടവർ ഒന്നും മാത്രമാണുള്ളത്. 2019 ൽ ഒരു പാർലമെന്ററി കമ്മിറ്റി പുറത്തുകൊണ്ടുവന്നതാണീ വസ്തുതകൾ. ദളിതരുടെയും പട്ടികവർഗക്കാരുടെയും മുസ്ലീങ്ങളുടെയും പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെയും കാര്യത്തിൽ മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തെ ദരിദ്ര ജനവിഭാഗങ്ങൾക്കാകെ കടന്നുചെല്ലാനാകാത്തവിധം തടയപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ് നമ്മുടെ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസമേഖല.

പട്ടികജാതി–പട്ടികവർഗക്കാരുടെ വികസനത്തിനായുള്ള പ്രത്യേക ഘടക പദ്ധതികൾ എന്ന ആശയത്തിന്റെ തന്നെ കടയ്ക്കൽ കത്തിവയ്ക്കുകയാണ് മോദി സർക്കാർ. ഈ ജനവിഭാഗങ്ങളുടെ ജനസംഖ്യാനുപാതികമായി വികസനത്തിനുള്ള ഉപപദ്ധതികൾക്ക് കേന്ദ്ര സർക്കാർ ബജറ്റ് വകയിരുത്തൽ നടത്തേണ്ടതാണ്. 2015നും 2019നും ഇടയ്ക്കുള്ള ഈ ഇനത്തിലെ ബജറ്റ് വകയിരുത്തൽ പട്ടികജാതിക്കാർക്കും പട്ടികവർഗക്കാർക്കും അവരുടെ ജനസംഖ്യ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ യഥാക്രമം 51 ശതമാനവും 41 ശതമാനവും കുറവായിരുന്നു. അനുവദിക്കപ്പെട്ട തുകയിൽ തന്നെ 21 ശതമാനം മാത്രമേ ഈ വിഭാഗങ്ങൾക്ക് നേരിട്ട് കിട്ടുന്നതായുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. 2017–18ൽ കേന്ദ്ര സർക്കാർ, പദ്ധതി ബജറ്റും പദ്ധതിയേതര ബജറ്റും സംയോജിപ്പിച്ചത് പട്ടികജാതി–പട്ടികവർഗക്കാർക്കുള്ള യഥാർഥ ചെലവഴിക്കലിൽ വീണ്ടും കുറവുവരുത്തി.

മോദി വാഴ്ചയിൽ ദളിതരുടെയും ഗോത്രവർഗക്കാരുടെയും മാത്രമല്ല എല്ലാ വിഭാഗങ്ങളുടെയും ദാരിദ്ര്യ നില ഉയർന്നിരിക്കുകയാണ്. 2021ലെ ഒാക്സ്ഫോഡ് പൊവർട്ടി ആൻഡ് ഹ്യൂമൻ ഡവലപ്മെന്റ് ഇനിഷേ-്യറ്റീവ് പറയുന്നതു പ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ ദാരിദ്ര്യം ഏറ്റവുമധികം പട്ടികവർഗക്കാർക്കിടയിലാണ്– 50.6%; തൊട്ടുപിന്നാലെ ദളിതരുടെ സ്ഥിതിയാണ് –33.3%, മറ്റു പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ഇത് 27.2 ശതമാനമാണ്. മറ്റു വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ 15.6 ശതമാനംപേരാണ് ദരിദ്രർ. രാജ്യത്തെ അനീതിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രതിഫലനമാണ് വർധിച്ച തോതിലുള്ള ദാരിദ്ര്യം. രാജ്യത്തെ എല്ലാ വിഭാഗത്തിലുംപെട്ട ദരിദ്രരോട് നീതി പുലർത്താൻ ഭരണാധികാരികൾക്ക്, പ്രത്യേകിച്ചും മോദി വാഴ്ചക്കാലത്ത്, കഴിയുന്നില്ലയെന്നതാണ് ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നത്. രാജ്യത്ത് നിലവിലുള്ള വരുമാനത്തിലെയും സ്വത്തിലെയും അസമത്വം ജനങ്ങൾക്ക് നീതി ഉറപ്പാക്കാതിരിക്കുന്നതിന്റെ മറ്റൊരു മുഖമാണ്. തൊഴിലില്ലായ്മയുടെ സ്ഥിതി നോക്കിയാലും ഇതാണവസ്ഥയെന്നു കാണാം. പട്ടികജാതിക്കാർക്കിടയിലെ തൊഴിലില്ലായ്മ 2017–18ൽ 6.3 ശതമാനമായിരുന്നത് 2018–19 ആയപ്പോൾ 6.4 ശതമാനമായി ഉയർന്നു. പട്ടികവർഗക്കാർക്കിടയിൽ ഇതേകാലത്ത് ഇത് 4.3 ശതമാനത്തിൽനിന്നും 4.5 ശതമാനമായും ഉയർന്നു.

തൊഴിലില്ലായ്മ പരിഹരിക്കുന്നതിനും ദാരിദ്ര്യനിർമാർജനത്തിനും വേണ്ടിയാണ് ഇടതുപക്ഷത്തിന്റെ സമ്മർദത്തെ തുടർന്ന് 2004ലെ ഒന്നാം യുപിഎ സർക്കാർ ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കിയത്. 2009ൽ രണ്ടാം യുപിഎ സർക്കാരിന്റെ കാലമായപ്പോൾ അതിൽ വെള്ളം ചേർക്കാൻ തുടങ്ങി. 2014ൽ മോദി അധികാരത്തിലെത്തിയതോടെ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിക്കുള്ള വകയിരുത്തലിൽ ഗണ്യമായ വെട്ടിക്കുറവാണ് ഓരോ വർഷവും വരുത്തിയത്. സമൂഹത്തിലെ ഏറ്റവും അടിത്തട്ടിലുള്ള തൊഴിൽരഹിതരും ദരിദ്രരുമായ ജനവിഭാഗങ്ങൾക്ക് നീതി ഉറപ്പാക്കാനായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട പദ്ധതിയെ ശ്വാസംമുട്ടിച്ചുകൊല്ലുന്നതായാണ് ഇന്ന് നാം കാണുന്നത്.

സ്ത്രീകളുടെ കാര്യത്തിലുള്ള അനീതിയും മോദി വാഴ്ചയിൽ വർധിച്ചുവരികയാണ്. പൊതുവിൽ സ്ത്രീ നീതി നവലിബറൽ കാലത്താകെ നിഷേധിക്കപ്പെടുമ്പോൾതന്നെ മോദിവാഴ്ചയിൽ ഈ പ്രവണത വർധിച്ചിരിക്കുന്നതായാണ് കാണുന്നത്. സ്ത്രീ പുരുഷ അസമത്വം തൊഴിലിന്റെയും വരുമാനത്തിന്റെയും കാര്യത്തിൽ വർധിച്ചുവരുകയാണ്. ഗ്രാമീണമേഖലയിൽ സ്ത്രീകളുടെ തൊഴിൽ പങ്കാളിത്തം പുരുഷന്മാരുടേതിന്റെ ഏറെക്കുറെ പകുതിയാണ്; എന്നാൽ നഗരങ്ങളിൽ പുരുഷന്മാരുടെ നാലിലൊന്ന് സ്ത്രീകൾ മാത്രമേ തൊഴിലെടുക്കുന്നുള്ളൂ. ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയ്ക്കുള്ള വകയിരുത്തൽ വെട്ടിക്കുറച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതിലൂടെ ഈ പ്രവണതയും വഷളായിവരികയാണ്. സ്ത്രീകളുടെ തൊഴിൽ പങ്കാളിത്തത്തിൽ നവലിബറൽ കാലത്തിന്റെ തുടക്കംമുതലുണ്ടായ ഇടിവ് 2014നു ശേഷം വർധിച്ചുവരികയാണ്. 2016–2023 കാലത്ത് ഇതിൽ 10 ശതമാനം വരെ ഇടിവുണ്ടായി.

സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ ആക്രമണങ്ങളും ഈ കാലത്ത് വർധിച്ചുവരുകയാണ്. പൊതുവിൽ ഇത്തരം ആക്രമണങ്ങൾ പെരുകുന്നതിനുപുറമേ, സംഘപരിവാർ അഴിച്ചുവിടുന്ന വർഗീയകലാപങ്ങളും ഇതിനിടയാക്കുന്നുണ്ട്. സാക്ഷരത, വിദ്യാഭ്യാസം, പ്രത്യേകിച്ചും ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസം, തൊഴിൽ ലഭ്യത എന്നിവയിലെല്ലാമുള്ള സ്ത്രീ പുരുഷ അന്തരം ഇല്ലാതാക്കി സ്ത്രീകൾക്ക് നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ ഭരണസംവിധാനം സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര കാലത്ത് പൊതുവിലും ഇപ്പോൾ മോദി വാഴ്ചയിൽ പ്രത്യേകിച്ചും യാതൊരു ശ്രദ്ധയും ചെലുത്തുന്നില്ല. ആൺ–പെൺ അനുപാതത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും മോദി വാഴ്ചയിൽ ഇന്ത്യയുടെ അവസ്ഥ പിന്നോട്ടുപോവുകയാണ്. വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഫോറം തയ്യാറാക്കിയ ആഗോള ജൻഡർ ഇൻഡെക്സിൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനം 2014 ൽ 114 ആയിരുന്നത് 2021ൽ 129 ആയി എന്നതുതന്നെ വ്യക്തമാക്കുന്നത് സ്ത്രീകൾക്ക് നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ മോദി വാഴ്ച ഗുരുതരമായ വീഴ്ച വരുത്തിയെന്നാണ്.

മതന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്കെതിരായ ആക്രമണങ്ങളും നീതി നിഷേധവും മോദി ഭരണകാലത്ത് ക്രമാതീതമായി പെരുകിയിരിക്കുന്നു. സംഘപരിവാറിന്റെ അജൻഡ തന്നെയാണിത്. ഇത് സംബന്ധിച്ച വിശദാംശങ്ങൾ മറ്റൊരു ലേഖനത്തിൽ പരിശോധിക്കുമെന്നതിനാൽ ഇവിടെ കൂടുതൽ പരാമർശിക്കുന്നില്ല.

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാനഘടനയിൽ മാറ്റം പാടില്ലെന്ന് 1973ൽ സുപ്രീംകോടതി പറഞ്ഞത് ശിരസ്സാവഹിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ ഭരണാധികാരികൾ അതിന്റെ അന്തഃസത്ത ഇല്ലാതാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ഭാഗത്തെ 12 മുതൽ 35 വരെയുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങളിലോ നാലാം ഭാഗത്തെ 38, 39 അനുച്ഛേദങ്ങളിലോ കാതലായ മാറ്റം പോയിട്ട് ഭേദഗതിപോലും വരുത്താതെതന്നെ സാമൂഹ്യനീതി അട്ടിമറിക്കുകയാണ്. l